Momenteel zijn er wereldwijd honderden fabrikanten, die samen duizenden KNX-producten leveren, die in honderdduizenden installaties worden toegepast. KNX laat producten en functies met elkaar samenwerken via een kabel, internet of draadloos. Het protocol stuurt en bewaakt onder meer verlichting, alarmsignalen en zonweringen. Het kan ook zorgen voor de (ruimte)regeling voor wat betreft verwarming, koeling en ventilatie. Verder bestaat de mogelijkheid om audio, video en witgoed aan te sturen en te bewaken. Statusinformatie en energieverbruik van de installatie kan worden weergegeven op een aanraakscherm, smartphone of tablet, of in een centraal bedieningssysteem.

KNX voldoet aan:

Wereldnorm ISO/IEC 14543-3
Europese norm CENELEC EN 50090
CEN EN 13321-1 en 13321-2
Chinese norm GB/Z 20965
Amerikaanse norm ANSI/ASHRAE 135

KNX en energie-efficiëntie

Door met KNX te automatiseren kan men tegemoet komen aan de eisen voor energie-efficiënte. Zo kan een automatiseringssysteem op basis van KNX er voor zorgen dat een gebouw voldoet aan de hoogste Energy Performance Class zoals vastgesteld in de Europese norm EN 15232. Ook binnen certificering-regelingen zoals BREEAM en LEED zijn extra punten te verdienen, omdat de gebouwen met KNX over universele en toekomstbestendige gebouwautomatisering beschikken. Met KNX kunnen installaties voor verwarming, koeling, verlichting en zonwering integraal en in samenhang reageren op één weerstation. Hierdoor kan het energieverbruik in een gebouw over het algemeen flink omlaag.

KNX of geen KNX

De keuze voor een conventionele installatie of een bus-installatie met KNX, hangt af van de functies en eigenschappen die in dat gebouw nodig zijn. De belangrijkste kenmerken van beide type installaties zijn hieronder weergegeven.

Conventionele installatie:

Elke functie heeft zijn eigen bekabeling.
Elke functie moet vóór installatie gedetailleerd ontworpen en gepland zijn.
Veranderingen in de functies brengen altijd een fysieke verandering ter plaatse met zich mee.
De samenwerking tussen functies is relatief ingewikkeld.

Schematische weergave van een conventionele installatie, zonder KNX-systeem.

Businstallatie met KNX:

Er is slechts één kabel (een bus) nodig voor alle informatie.
Het is mogelijk functies te wijzigen zonder de installatie fysiek te veranderen.
De samenwerking tussen verschillende functies in het gebouw is eenvoudig te realiseren.
Sturing op behoefte leidt naar energie-efficiëntie.

Schematische weergave van een businstallatie met KNX-systeem.

Klasse energie-efficiëntie

De Europese norm EN 15232 deelt de invloed van automatiseringssystemen op het energieverbruik van een gebouw in klassen in. Om de hoogste klasse A te bereiken, is een op behoefte gebaseerde besturing vereist, waarbij installaties onderling communiceren en reageren en zo de behoefte terugkoppelen naar het primaire systeem.

Klasse A

Voldoet aan een zeer hoge mate van energie-efficiëntie en een zeer hoge integratie van functies met BACS en TBM (volledig geïntegreerde en geautomatiseerde sturing van de behoefte aan verwarming, koeling, ventilatie en verlichting)

Klasse B

Voldoet aan een hoge integratie/energie-efficiëntie met BACS en TBM (gedeeltelijk geïntegreerde en geautomatiseerde sturing van verwarming, koeling, ventilatie en verlichting)

Klasse C

Voldoet aan standaard BACS (type conventionele systemen: PIR, dimmer, timer e.d.)

Klasse D

Voldoet niet aan enige energie-efficiëntie, wat het moeilijk maakt om aan de energieregelgeving vanuit de EPC of straks de BENG te voldoen.

BACS = Building Automation & Control System (ook wel BMS, BCS of BAS genoemd)

TBM = Total Building Management System

Veruit de meeste gebouwen die momenteel gebouwd worden, vallen nog onder de C- en D-klasse Met behulp van functie-integratie via een KNX-bussysteem kan men aan de eisen van de A-klasse voor gebouwen voldoen.

Deze informatie is door de redactie van Installatie Journaal samengesteld uit bijdragen uit het KNX Adviseurshandboek.