Door Evi Husson

Jacques Swillens is eigenaar van E-installatiebedrijf Swillens en een van de trainers op installateursmiddagen van InstallQ. “Er worden op het gebied van het zegelrecht wel eens regels overtreden omdat installateurs zich niet altijd bewust zijn hoe ver hun rechten reiken. Soms komen ze installaties tegen uit de jaren vijftig waarbij de bedrading erg is verouderd. De netbeheerder is verantwoordelijk voor de bekabeling tot aan de hoofdschakelaar, maar installateurs die de bekabeling van een installatie vernieuwen, zullen mogelijk ook de bekabeling vóór de hoofdschakelaar willen vervangen. Dat is meestal niet toegestaan.”

Hoofdzekering vervangen

Het vervangen van de hoofdzekering is nooit toegestaan. “Als deze stuk gaat, ben je ook als installateur verplicht om de netbeheerder te bellen. Blijkt de hoofdzekering te licht voor de installatie, dan mag je deze niet zomaar vervangen door een meer geschikte variant. Na werkzaamheden moet de oorspronkelijke situatie altijd exact worden hersteld en moet de verzegeling opnieuw worden aangebracht met door de netbeheerder goedgekeurde zegels.”

[intermezzo:2]

Niet-erkende pv-installateurs

Een fout die ook regelmatig gemaakt wordt heeft betrekking op de installatie van pv-systemen in bestaande gebouwen. “Een aantal pv-installateurs heeft voldoende kennis in huis om pv-systemen te plaatsen, maar heeft geen volledige elektrotechnische erkenning en is bijgevolg geen erkend installateur. Niet- erkende installateurs hebben geen zegelrecht. Wanneer zo’n installateur in een ouder huis waar geen hoofdschakelaar aanwezig is, een pv-systeem wil installeren, zal hij een erkend installateur met zegelrecht moeten vragen het zegel te verbreken. Vervolgens kan de pv-installateur een groep erbij plaatsen. Na installatie moet opnieuw een erkend installateur een zegel aanbrengen.”

Extra kosten en hoge tijdsdruk

In de praktijk gebeurt dit niet altijd. “Vaak zijn de extra kosten die dit met zich meebrengt niet meegenomen in de offerte. Dit gegeven en een hoge tijdsdruk zorgen er helaas voor dat de niet-erkende installateur mogelijk tegen de regels in het zegel zelf verbreekt. Hij vraagt zijn klant vervolgens of deze de netbeheerder of storingsdienst wil bellen met de mededeling dat het zegel is verbroken zodat een nieuw zegel kan worden geplaatst. In principe heeft de klant daarmee een illegale situatie in zijn groepenkast die wordt gecreëerd door de niet-erkende installateur die het zegel heeft verbroken. De klant wordt verrast door extra kosten en zit hier niet op te wachten.”

Meldingsplicht bij verbroken zegel

Ook gebeurt het in de praktijk dat de klant wordt gevraagd om niet de netbeheerder, maar een erkend installateur te raadplegen om een nieuw zegel te laten plaatsen. Ook hier gaat de installateur de fout in. “Een zegel verbreken zonder erkenning mag in geen enkele omstandigheid. Dat is een eerste overtreding. Daarnaast heeft de erkend installateur die wordt gevraagd een nieuw zegel te plaatsen meldingsplicht. Hij is verplicht bij de netbeheerder te melden dat hij een verbroken zegel heeft aangetroffen voor hij een nieuwe plaatst.”

Sociale druk & contractbreuk

Dit melden gebeurt in de praktijk niet altijd, weet Swillens. “Vaak is sprake van een hoge werkdruk of sociale druk. Het melden zorgt voor een extra inspanning die voor de installateur geen voordeel oplevert waardoor het maken van de melding nog wel eens wordt ‘vergeten’. De erkend installateur pleegt hiermee contractbreuk, maar de kans dat het niet melden wordt ontdekt is niet groot waardoor boetes voor het niet melden zelden worden uitgedeeld.”

Verder bekwamen en materiaal aanschaffen

Er is een vrij eenvoudige oplossing voor deze hele problematiek. “De beste oplossing is dat pv-installateurs zich verder bekwamen en het materiaal aanschaffen dat nodig is om als erkend installateur te opereren. Er zijn in Nederland nog steeds erg veel bestaande oude woningen waar geen hoofdschakelaar aanwezig is waarbij het verbreken van het zegel noodzakelijk is om aan de groepenkast te kunnen werken. Aangezien het voor de pv-installateur een terugkerende thematiek is, is het het eenvoudigst om erkend installateur te worden.”

Erkend installateur

Wie erkend installateur wil worden, kan een aanvraag indienen bij InstallQ. Hij moet daarbij aan een aantal voorwaarden voldoen. “Je moet over een landelijk erkend vakdiploma of over aantoonbaar vereiste kennis en kunde in je vakgebied (door middel van EVC-erkenning) beschikken. Daarnaast moet je werken volgens de geldende normen en eisen (Bouwbesluit en NEN-normen die van toepassing zijn op de werkzaamheden). Dit betekent dat je over een recente versie van de normen die van toepassing zijn moet beschikken. [intermezzo:1] Ook zul je moeten kunnen aantonen dat je in het bezit bent van de juiste gereedschappen en materialen zodat je werkzaamheden juist kunt uitvoeren. InstallQ controleert vervolgens of alles in orde is, mogelijk ook met een inspectie of bedrijfscontrole. Na goedkeuring ontvangt de installateur een inschrijvingsbewijs en wordt hij erkend installateur.”
Met dit inschrijvingsbewijs kan de erkend installateur via de website van de netbeheerder in zijn regio zegelrecht aanvragen. Er zal worden gevraagd naar bewijs van erkenning. Na goedkeuring ontvangt de installateur een zegelrechtverklaring.

Nieuwe zegel

De MegaSpinner.

Voor het verzegelen van de huisaansluitkast en het klemmendeksel van de elektriciteitsmeter is er vanaf 1 januari 2020 een nieuw zegel: de zogenoemde MegaSpinner. Deze vervangt de Rotoseals-zegels die vanaf 1 januari 2022 niet meer mogen worden gebruikt. “Het grote verschil tussen de Rotoseal en de Megaspinner is dat voor deze laatste geen gereedschap of speciale tang meer nodig is om te plaatsen. Op zowel de Rotoseal als de Megaspinner staat een uniek nummer, maar op de MegaSpinner is ook een QR-code geplaatst. Hierdoor is het unieke nummer ook elektronisch eenvoudig af te lezen. Dit maakt de administratie voor installateurs eenvoudiger.” De nieuwe zegels zijn iets minder fraudegevoelig. Een zegel verbreken en opnieuw plaatsen was met de Rotoseal al erg moeilijk, maar met de Megaspinner is dit wellicht nog moeilijker.

Transposafe

Erkende installateurs kunnen zegels aanschaffen via Transposafe. “Dit bedrijf heeft zich gespecialiseerd in diverse verzegelingstechnieken en ziet er streng op toe dat de zegels alleen bij de bevoegde personen en bedrijven terechtkomen. Wie zegels wilt aanschaffen zal eerst een account moeten aanmaken. Vervolgens moet het erkende of gecertificeerde installateur zijn InstallQ-erkenning en de zegelrechtverklaring van de netwerkbeheerder voorleggen. Na controle van de documenten wordt het account geactiveerd en kunnen de zegels worden besteld. Ieder zegel heeft een uniek nummer. “Bij de verkoop van zegels houdt Transposafe nauwkeurig bij welke zegels met welke nummers bij welke installateur terechtkomen. Bij het doorverkopen of doorgeven van zegels aan andere installateurs blijft de originele aankoper verantwoordelijk.”

Lees meer over het zegelrecht in Zegelrecht: wat mag en wat mag niet?