Door Richard Mooi

Batterijen voor de opslag van zonnestroom waren in maart opvallende aanwezig op de vakbeurs Solar Solutions. Bijna elke leverancier van omvormers kan nu wel een thuisaccu leveren.

Lithium-ion

Meestal gaat het om systemen op basis van lithium-ion. Die materialen bieden een grote energiedichtheid zodat een systeem met een opslagcapaciteit van 4 tot 6 kWh, het meest gangbare, tamelijk compact oogt. Ook kent lithium-ion geen geheugeneffect, is onderhoudsvrij en heeft een lange levensduur, hoewel de capaciteit wel afneemt. Het is wel een relatief duur opslagsysteem en brandgevaar is een serieus probleem waardoor fabrikanten veel beveiligingstechniek in de thuisaccu moeten stoppen. Om die reden zien producenten mogelijkheden om andere opslagmaterialen toe te passen. Op de vakbeurs Solar Solutions kwamen we twee opvallende technieken tegen. De zoutwaterbatterij en de loodgelaccu.

Gelaccu’s

De loodbatterijen in de Renewing Cube is een ontwikkeling van de Nederlandse acculeverancier Wetac. Het verschil met de ‘gewone’ loodaccu in auto’s is de gel tussen de platen. De levensduur van gelaccu’s is langer en ze zijn beter bestand tegen diepe ontladingen. Wetac belooft een levensduur van de batterijen van 6 tot 8 jaar. De Renewing Cube is er in opslagcapaciteit van 4,2, 8,4 en 16,8 kWh. De kleinste unit is al een staand model, wat aangeeft dat het niet de meest compacte oplossing is. En met 210 kg ook niet bepaald lichtgewicht. Ter vergelijk: de thuisbatterij van LG van 3,3 kWh weegt 30 kg.

Thuisbatterij op basis van zeewater

Het Oostenrijkse Greenrock heeft een modulaire thuisbatterij ontwikkeld op basis van zoutwater, zeezout zelfs. Het is volgens de Belgisch/Nederlandse importeur de meest milieuvriendelijk vorm van energieopslag en de mooie groene batterijen zijn onderhoudsvrij. Zoutwater fungeert als elektrolyt tussen de mangaan-kathode en koolstof-titanium-anode. Het systeem is leverbaar in capaciteiten van 5 tot 30 kWh en schaalbaar tot grotere systemen. Een batterij kan zo’n 5000 keer ontladen en opgeladen worden. Volgens de importeur is een zeezout-batterij goedkoper dan een vergelijkbaar opslagsysteem met lithium-ion.

Status batterij controleren

Zowel bij de Renewing Cube als Greenrock krijgen bewoners een app om de status van de batterij te controleren. Ze moeten wel iets meer ruimte vrijmaken voor de batterij op zolder. Een elegant wandsysteem zoals bij lithium-ion is met zoutbatterijen en loodgelaccu’s onmogelijk.

Power-to-heat

Niet alleen elektriciteitsopslag in chemicaliën is trending, ook opslag in water, het zogenaamde power-to-heat, krijgt navolging. Een elektrisch spiraal in een boiler maakt warmwater en de bedoeling is dat dit met overtollige zonnestroom gebeurt. Er zijn diverse slimme kastjes die bij zon een elektrische boiler inschakelen, eigenlijk een zonneboiler 2.0 zonder de altijd lastig te installeren en te monteren zonecollectoren die loodzwaar zijn. Bij SolarEdge werkt de smart energy boiler-regelaar samen met de eigen omvormer. Nectarsun is een kastje dat direct tussen maximaal 6 pv-panelen en een boiler wordt gemonteerd. Zodra de panelen elektriciteit opwekken, zet Nectarsun het om in 230 Volt AC en loodst het door naar een elektrische boiler.

Warmtepompboiler met smart grid-module

Ten slotte demonstreerde het Franse GSE, In Nederland bekend van de indakmontagesystemen, op de solarbeurs een warmtepompboiler met smart grid-module. Zodra de zonnepanelen meer dan 750 watt terug het net insturen, start de slimme module de warmtepomp en wordt er warm tapwater gemaakt.

Opslag is ‘the next big thing’

Internationaal gezien wordt energieopslag in de vorm van accu’s ‘the next big thing’ in de energietransitie gezien. Of Nederland al klaar is voor elektriciteitsopslag valt nog te bezien. Zolang het salderen bestaat, fungeert het openbare elektriciteitsnet als gratis accu met 100% rendement. Dat gaat in 2021 verdwijnen en er komt een terugleververgoeding voor in de plaats. Volgens Diederik Samsom van de klimaattafels, onderdeel van het energieakkoord, komt die uit op 14 cent. Dat vertelde hij tijdens het ABB Update Event. Volgens Samsom wordt het ook na 2021 interessant om in zonnepanelen te investeren. Met die relatief hoge teruglevergoeding lijkt de noodzaak om te investeren in een batterij niet echt noodzakelijk. Voor grotere systemen op daken en weilanden bij agrariërs is het een ander verhaal. Door terugleverpieken op het net denken netbeheerders hardop na over het afschakelen van grote grondgebonden zonneparken.