Door Richard Mooi

Welke eisen worden er gesteld aan de DC-bekabeling en hoe maak je een kabelplan? Vincent Kamermans, engineer bij groothandel Solarclarity, adviseert installateurs de NEN 1010 goed te lezen. Daarin staat al een veel informatie, bijvoorbeeld over kabelberekeningen en de eisen over spanningsverliezen.

Spanningsverlies beperken

Bij AC mag volgens de NEN 1010 het spanningsverlies maximaal vijf procent zijn, met het advies om ze te beperken tot drie procent. Voor pv-installaties is het advies om het spanningsverlies te beperken tot één procent. Bij opdrachten van woningcorporaties geldt vaak de eis dat de som van de kabelverliezen (DC + AC) maximaal twee procent mag zijn.

Kabelverliezen inzichtelijk maken

In de praktijk valt het spanningsverlies aan DC-zijde mee. De stroom door een string blijft beperkt tot zo’n 8 tot 10 ampère. De standaard kabels van 4 mm2 voldoen meestal. Alleen bij grotere (boerderij)daken, waarbij de omvormers op één plaats staan opgesteld, is het bij verder gelegen strings nodig om de kabeldoorsnede tussen omvormer en de panelen te vergroten naar 6 mm2. De meest gebruikte ontwerpprogramma’s in de cloud kunnen geen kabelberekening maken. De software van PV Sol en de Amerikaanse cloudsoftware HelioScope maken kabelverliezen wel inzichtelijk in de opbrengstberekening.

Dikte DC-bekabeling berekenen

Door de kabeldikte en -lengte in te voeren, worden de verliezen berekend die meteen van invloed zijn op de totaalopbrengst. Zijn de kabelverliezen te groot, dan kun je een dikkere kabel selecteren en een herberekening uitvoeren. Voor het berekenen van de dikte van DC-bekabeling verwijzen groothandels naar rekentools op websites van kabelleveranciers. Die selecteren natuurlijk alleen de eigen kabel. In de onafhankelijke – maar niet gratis – software van kabel++ is zelfs een speciaal tabblad voor pv-installaties. Voor de berekening van de DC-kabels van pv-installaties is wel de advanced-versie nodig (285 euro).

Bescherming

Nog een lastige vraag. Moet de DC-bekabeling, die standaard al dubbelgeisoleerd is, toch beschermd worden in een buis of kabelgoot, net als bij VD-installatiedraad? DC-kabels zijn toch altijd dubbelgeisoleerd, dus extra mantelbuis of kabelgoot is toch niet verplicht? “Vanuit dubbele isolatie heb je gelijk, maar je moet wel voorkomen dat weersomstandigheden invloed hebben op de kabels”, zegt directeur Pieter Kremer van Conduct.

Los onder de pannen?

De kabels van één string onder de zonnepanelen van een andere string los onder de panelen of dakpannen leggen mag niet, maar gebeurt vaak wel. “Het moet wel vastgezet worden. Je mag het niet zomaar los op het dak leggen. Waar je een stuk overbrugt, moet je een kabeltracé maken”, zegt Kremer. Daar hoort deugdelijke bevestiging bij. Soms gebruiken installateurs tyraps, of beugeltjes om de kabels aan de panelen te bevestigen. Mooier is het, volgens Kremer, om een kabelgootje onder de pv-panelen te klikken, waar de DC-bekabeling van andere strings in wordt gelegd. De NPR geeft het advies om de plus­- en min-kabels bij elkaar te leggen in twee aparte kabelgootjes. Een pvc-buis mag ook. “Denk aan een afvoermogelijkheid van het condenswater.”

Add-on Virtuocad voor Autocad

Automatisch kabellegplan?

Bestaat er software die automatisch het kabellegplan maakt? Dat kan niet met eenvoudige onlinetools als SolarMonkey en 2Solar die vooral geschikt zijn om op (afstand) legplannen te maken. Voor een kabelberekening is geavanceerde  ontwerpsoftware voor nodig. De Amerikaanse cloudsoftware HelioScope, soms in gebruik bij groothandels, heeft de mogelijkheid om het kabelplan te maken. Ook PV Sol, in Nederland een populair offline softwarepakket heeft die functie. De add-on Virtuocad voor Autocad is nog krachtiger en brengt ook automatisch de exacte tracés voor de kabelgoten op het scherm.

Op de website zonnepaneel-info.nl staat een eenvoudig rekenprogramma