Door Richard Mooi

De conclusie van het TNO-rapport naar aanleiding van de diverse dakbranden bij nieuwbouwhuizen vorig jaar is helder. Niet goed aansluitende connectoren zijn een belangrijke oorzaak van de branden bij met name indaksystemen, concludeert het onderzoeksbureau.

Niet de juiste krimptang

Het komt doordat verschillende merken stekkers, in de volksmond MC4-connectoren, door elkaar worden gebruikt. Of doordat de klemmen niet met de juiste krimptang worden aangeknepen. Er ontstaat een overgangsweerstand en door de sterke stroom in een string, zo’n acht ampère, en hoge spanning, wordt de connector gloeiend heet. Het plastic omhulsel smelt en de smeulende massa valt op het isolatiemateriaal. Met kans op een uitslaande brand. Ook bij opdaksystemen komt het euvel voor maar doordat het smeulende kunststof op de dakpannen valt, is het risico op brand veel kleiner.

Brandwerende folie

Brancheorganisaties Techniek Nederland (voorheen Uneto-VNI) en Holland Solar gaan met de bevinden aan de slag, zegt voorzitter Jaap Baarsma van Holland Solar. Mei 2019 starten ze met ‘alertheidacties’. Volgens Baarsma gaat het vooral mis bij projectmatige nieuwbouw. De solarinstallatie wordt bij twee partijen aanbesteed. De dakdekker die de panelen legt en de installateur die in de woning de omvormer plaatst en om aansluit op het AC-net. “Daardoor is niemand verantwoordelijk.”

Certificering zonnepanelen

De brancheorganisaties willen dat projectontwikkelaars en woningcorporaties één iemand verantwoordelijk maken voor de zonnestroominstallaties. Daarnaast onderzoekt Holland Solar of dit niet via het keurmerk Zonnekeur of certificering kan worden afgedwongen.

Brandwerend folie verplicht?

Onderdeel van de alertheidacties is ook installateurs en dakdekkers duidelijk maken op de risico’s van haast- en prutswerk. “Een Poolse dakdekker heeft geen idee hoeveel stroom er door een connector loopt.” Tenslotte onderzoekt Holland Solar of het gebruik van brandwerend folie verplicht kan worden gesteld.

Lever contrastekker erbij

De conclusies over ondeugdelijke verbindingen komen voor Remco de Mol van Omega Training niet als een verrassing. Vorig jaar sprak hij in Installatie Journaal zijn zorgen uit over een mismatch tussen verschillende merken connectoren. Een probleem dat volgens De Mol lastig is op te lossen omdat vaak onduidelijk is welk merk connector de paneelfabrikant gebruikt.

Problemen met de garantie

Zodra de installateur de DC-kabels naar de omvormer verbindt met die van de buitenste panelen in een string, is er een risico op oververhitting. De oplossing om de fabrieksconnector van het paneel af te knippen en van een nieuwe connector te voorzien, levert problemen op met de garantie, weet De Mol. Toch merkt hij dat installateurs er alerter op worden. “De markt wordt wakker; Er zijn bedrijven die actief vragen aan de leverancier welke connector er aan het paneel zit en zegt dan: lever er de contrastekker bij.”

‘Groothandel moet verantwoordelijkheid nemen’

Holland Solar wil dat de groothandels hun verantwoordelijkheid nemen. Baarsma: “Je wilt het liefst dat er telkens een stekker wordt bijgeleverd als het type dat aan een paneel zit.” Volgens Baarsma zijn er al grossiers die oplossingen bieden. “Een van de groothandels levert bij elke levering twee echte MC4-connectoren. Dat betekent dat je van de laatste panelen de connector afknipt en de garantie vervalt. De groothandel moet dat regelen met de leverancier.”

Zonnekeur

Techniek Nederland en Holland Solar wijzen in een gezamenlijk persbericht op het belang van het inschakelen van een gecertificeerd installateur, al-dan-niet met Zonnekeur. Het persbericht suggereert dat leden van Uneto-VNI of Zonnekeur-installateurs geen fouten maken. De Mol vindt dat onterecht. “Erkenningen en certificaten zijn niet heilig. Je moet het niet gaan brengen dat een Zonnekeur-installateur geen fouten maakt. Bij een aantal van de branden waarbij ik betrokken ben, is er geïnstalleerd door iemand met een Zonnekeur-sticker op de bus.”

Tip: Installatie Journaal heeft een gratis whitepaper over veelgemaakte fouten bij de installatie van zonnepanelen

Ook fouten aan AC-kant

Volgens De Mol is met het aanpakken van de oorzaken van dakbranden het probleem niet opgelost. Hij ziet ook aan de AC-kant van een solarinstallatie soms ernstige breken. Hij vindt het merkwaardig dat het TNO-onderzoek zo inzoomt op de dakbranden en MC4-connectoren. Er wordt zelfs een percentage van 80 tot 99% genoemd rapport. “Is dat 90% van de oorzaak van de branden? Nee absoluut niet in onze beleving. Maar 30 tot 40 procent zijn het de DC-connectoren op het dak, maar vaak zit er ook een slecht contact in de lastscheider, of de omvormer of in de groepenkast.”

Overbelasting groepenkast

De slechte overgangen in het AC-tracé en overbelasting van de groepenkast zijn ook potentiële vuurbronnen. “Ik verwacht in de toekomst steeds meer branden in de meterkast met een grotere kans dat het hele huis afbrandt. Er zou zoals het rapport ook stelt veel meer onderzoek moeten komen naar de brandoorzaak bij pv-branden. Daarnaast zou er meer aandacht moeten worden besteed aan het opleiden van personeel, de engineering van systemen en inspecties.”

Andere artikelen over brand en zonnepanelen:

De pdf van het TNO-rapport: