Tekst: Maarten Legius

Het Noordzeegebied zal een spil zijn in het realiseren en versnellen van de Nederlandse en Europese energietransitie. Zo wordt geconcludeerd in het rapport ‘Unlocking-potential-of-the-North-Sea‘, zoals dat door TNO is gemaakt in opdracht van het onderzoeksinitiatief North Sea Energy. De Noordzee zou een groot potentieel bieden voor CO₂-arme energieoplossingen.

Windturbines en CO₂-opslag

Genoemd worden onder meer: windturbines voor groene elektriciteit, de mogelijkheid om CO₂ op te slaan (CCS) in lege gasvelden en de productie van waterstof op zee (offshore) op bestaande gasplatform of nieuwe energie-eilanden. Groen gas, groene elektriciteit en aardgas worden aan land gebracht, conform de mix waar op dat moment behoefte aan is. Het gebruik van deze infrastructuur op zee zou miljarden goedkoper zijn dan het scenario waarbij het elektriciteitsnetwerk op land sterk wordt verzwaard.

Waterstof als energiedrager

Volgens de partners in North Sea Energy – waaronder Gasunie, TNO, Shell, NAM en Boskalis – is waterstof een belangrijke energiedrager in een toekomstig energiesysteem met ‘een groot aandeel variabel aanbod van elektriciteit’. Met ‘variabel’ wordt de energie uit zon en wind bedoeld, die aan de aanbodkant fluctueert volgens een patroon dat veelal niet aansluit op de fluctuatie in vraag aan de vraagzijde. Soms waait het heel hard en is er weinig nodig. Soms is er veel nodig, maar is het windstil. Dus op de een of andere manier moet er een mogelijkheid zijn om een overschot te kunnen opslaan of omzetten in een energiedrager als waterstof.

Wind belangrijkste energiebron

TNO ziet geen technische beren op de weg bij de toepassing van waterstof in het energiesysteem. Verder gaan de onderzoekers voor wat betreft windenergie op zee uit van een groei van maar liefst 60 GW in 2050: ‘waarschijnlijk de belangrijkste elektriciteitsbron na 2030.’ Men verwacht verder dat het transport van windenergie naar land nu en in de toekomst hoofdzakelijk in de vorm van elektriciteit zal plaatsvinden.

Productie waterstof op zee

Maar ook de zogeheten ‘offshore waterstofproductie’ wordt als optie genoemd, waarbij op oude gasplatforms of – op grotere schaal – op energie-eilanden op zee waterstof wordt geproduceerd. De scenario’s schetsen een waterstofproductie van 95 – 153 TWh per jaar in 2050, met een mix van blauwe waterstof en groene waterstof. Blauwe waterstof wordt geproduceerd uit aardgas, waarbij de CO₂ wordt afgevangen en opgeslagen middels CCS (carbon capture & storage, red.). Blauwe waterstof zal een belangrijk aandeel (18-34%) vormen in het toekomstige aanbodportfolio van waterstof. Maar na 2030 zal groene waterstof die op zee direct uit groene elektriciteit wordt geproduceerd steeds belangrijker worden, zo schatten de onderzoekers in, tot 80 TWh per jaar.

Olie- en gasbedrijf Neptune start binnenkort een proef op een gasplatform 18 kilometer uit de kust van Scheveningen. Daar wordt in een zeecontainer met een elektrolyser elektriciteit omgezet in waterstof, die vervolgens via een bestaande gasleiding aan land wordt gebracht.

Proef op zee met waterstofproductie

Volgens het rapport moeten knopen worden doorgehakt om de infrastructuur op orde te krijgen. Ook zal er nog onderzoek moeten worden gedaan met onder meer de productie van waterstof op zee. Daarom begint het olie- en gasbedrijf Neptune binnenkort met een proef op een gasplatform 18 kilometer uit de kust van Scheveningen. Daar wordt in een zeecontainer met een elektrolyser elektriciteit omgezet in waterstof, die vervolgens via een gasleiding aan land wordt gebracht.

Windturbines en CO2-opslag

Waterstof als energiedrager

Wind belangrijkste energiebron

Productie waterstof op zee

Proef op zee met waterstofproductie

Gerelateerde artikelen over waterstof:

Windturbines en CO₂-opslag