De consumentenproducten van Apple zijn zo gewild dat klanten met slaapzakken voor de glazen tempels liggen. Marketeers noemen dat met recht “demand pull”. Stichting KIEN daarentegen is actief op marktsegmenten waar technologie niet automatisch wordt omarmd. Duurzame energie, led-verlichting en domotica vergen forse investeringen. Bij aanbestedingen gaat men liever voor de laagste prijs dan voor kwaliteit. Het adoptieproces bij duurzame technologie duurt bovendien veel langer dan bij een impulsaankoop als de Apple Watch.

Zandvoort

Een duurzame wereld is vooralsnog een mooie droom. De techniek is er, maar te veel “technology push” bij de realisatie roept weerstand op. De plannen van een projectontwikkelaar bezorgen individuele burgers een nachtmerrie. Resultaat: een gezamenlijke petitie tegen het geplande windmolenpark pal voor de kust van Zandvoort.

Wondere Wereld

Het is alweer vijfentwintig jaar geleden dat Chriet Titulaer helemaal los ging in zijn Wondere Wereld. Het Huis van de Toekomst en in het kielzog daarvan het Kantoor van de Toekomst waren zijn droomprojecten, maar bleken niet altijd realistisch. Masi Mohammadi beschrijft die moeizame evolutie van de domoticawoning door de jaren heen treffend in haar boek Domoticakompas. ‘Domotica is een beladen term. De verschuiving van de situatie waarin de technologie zich “opdringt” aan de gebruiker (technology push) naar een situatie waarin de markt vraagt om functionaliteit van de technologie (market pull) vormde het keerpunt in de gedachtevorming over domotica. Nieuwe ideeën, zoals het gebruik van robots in het huishouden, zijn technisch mogelijk maar algemene acceptatie, laat staan grootschalige implementatie, lijkt nog ver weg’, zo stelt Masi nuchter vast.

Statement

Terwijl de innovatie binnenshuis min of meer stagneerde, zijn buitenshuis inmiddels hele inspirerende projecten gerealiseerd. Zo komt de nieuwe Rotterdamsebaan-tunnel tot stand via co-creatie van bestuurders, omgeving, opdrachtgever en marktpartijen. De aansprekende voorbeelden zijn samengevat in een inspiratiedocument. Een gezamenlijke droom wordt werkelijkheid. De energieneutrale tunnel wordt nu al beschouwd als een icoon van duurzaamheid, een stimulans voor andere projecten in Nederland en Europa. De bekende kunstenaar Daan Roosegaarde is lyrisch: ‘Ik ben geen tunnelbouwer, maar ben net als jullie geïnteresseerd in anders kijken. Als je op een andere manier naar een tunnel kijkt, dan zie je dat hij niet per se alleen een functioneel ding hoeft te zijn. Waarom kan een tunnel niet een statement zijn: over cultuur, over innovatie, over creativiteit?

Kraamkamers

Net als in de kraamkamers van Chriet en Apple staat ook in de kraamkamer van Stichting KIEN het prikkelen van de fantasie centraal. Om dit te bevorderen organiseert KIEN rondetafelgesprekken, waarbij het verschillende partijen samenbrengt. Tijdens deze gesprekken komen de meest creatieve brainwaves en innovatieve ideeën daadwerkelijk tot leven.

Tegenpolen

Bij KIEN geloven we heilig in een gecombineerde marktbenadering. Technology push en demand pull zijn niet elkaars tegenpolen, maar versterken elkaar juist. Door ervaring wijs geworden besteden we daarom nu extra aandacht aan de vraagkant. We dagen gebruikers uit om kritische vragen te stellen en hun dromen in een inspiratiedocument met ons te delen. Een geslaagd voorbeeld van een idee uit de kraamkamer dat in co-creatie is uitgevoerd, is dat van “0-energie in de papierindustrie”. Goed voorbeeld doet goed volgen, ook Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland wil haar droom (“de zero energy farm”) waarschijnlijk samen met KIEN gaan waarmaken. Kerkbesturen die jarenlang worstelden met het energiebeheer van hun kostbare, maar vooral vochtige en tochtige monumentale panden hadden ons al eerder gevonden.

Olifantsgras

Er kan dus heel veel als je de techniek en de mens aan elkaar koppelt en daar creativiteit op los laat. Dromen worden werkelijkheid. Zo is op de A35 bij Dokkum lichtreflecterend asfalt toegepast waarmee de veiligheid wordt vergroot. Het dak van de Blackfriars Bridge in Londen telt inmiddels 4.400 zonnepanelen. Of denk aan de olifantsgrasvelden nabij Schiphol, een prijswinnend concept van de Miscanthusgroep uit Haarlemmermeer. Deze akkerbouwers telen olifantsgras rondom Schiphol om geluidshinder tegen te gaan. Zo werken we samen met “hongerige” studenten stukje bij beetje aan een betere, duurzame wereld.