Door Evi Husson

Boat&Co is ontworpen door Kollhoff & Pols Architecten met als doel, een ode te brengen aan de Amsterdamse School en een verbinding te leggen met het oude havenkarakter. Het gaat om een duurzaam, bijna geheel energieneutraal gebouw dat de Breeam-ambitie Excellent heeft kunnen waarmaken. Massieve bakstenen vlakken worden afgewisseld met opvallend erkers en metalen dakkapellen.

Café-restaurant Vessel

Amsterdamse hotelgroep City ID heeft met Boat&Co het fenomeen aparthotel geherdefinieerd. Het is een plek die de vrijheid van thuis combineert met een designinterieur en het comfort van hotelservice. In het riante gebouw bevinden zich 82 hotelappartementen, 48 parkeerplaatsen in de parkeergarage, een wellness area met uitzicht over het water, een gym en een hoog atrium. In het atrium mengen de Houthavenaren en andere Amsterdammers zich met internationale gasten. Café-restaurant Vessel trekt ze naar deze plek.

Dit artikel komt uit onze special Installatie XL 2019. Deze editie van de jaarlijkse special van Installatie Journaal en Gawalo behandelt ‘grote’ en ‘grootse’ projecten, die in 2019 zijn gerealiseerd of in 2020 zullen worden gerealiseerd.

MBDS

Het geheel is goed voor een vloeroppervlak van 7.800 vierkante meter. Het interieur van het hotel werd ontworpen door interieurarchitect Martin Brudniski Design Studio (MBDS) uit Londen. Ook het ontwerp van de armaturen namen ze voor hun rekening.

Lichtontwerp

Lichtontwerper Robert Jan Vos werd ingeschakeld om de interieurarchitect te begeleiden in het lichtontwerp, onder meer om aan de strenge Breeam-voorwaarden te kunnen voldoen wat betreft verlichting. “MBDS heeft gedetailleerde armaturen ontworpen qua kleur- en materiaalkeuze. Ik moest erop toezien dat bij decoratieve armaturen de gewenste hoeveelheid licht, warmte en intensiteit ook uiteindelijk vanuit de theorie in realiteit zou worden omgezet. Correcties op armaturen en de keuze van de lichtbronnen was af en toe nodig.”

Compacte downlighters

Vos geeft een voorbeeld. “Het oorspronkelijke idee was om in de hotelgangen alleen wandarmaturen toe te passen. Uiteindelijk hebben we in goed overleg hier ook extra basisverlichting toegepast – compacte downlighters boven de deuren – zodat men eenvoudig ‘s avonds het deurslot kan vinden. Om alles toch een geheel te laten vormen, hebben we gekozen voor dim-to-warm lichtbronnen om de visuele geleiding en het ritme dat we op de wand wilden creëren, te kunnen waarborgen.”

Atrium met veel daglicht

Vos: “Vanuit een groot deel van de gangen kijk je uit op een atrium waar veel daglicht binnenvalt. Om het verschil met het atrium niet te groot te maken, brandt er overdag in de gangen licht met een warm witte kleur en een hoog lichtniveau. In de avond wordt het licht gedimd en is de lichtkleur zeer warm wit. Wanneer je dan vanuit het atrium naar delen van de gangen kijkt, zie je een zachte warme kleur die niet verstoort maar juist ondersteunt alsof het bij het atrium hoort.”

[intermezzo:1]

Functionele verlichting

Ook in de bereidingskeuken, waarop je vanuit het restaurant zicht hebt – is voor veel decoratieve verlichting gekozen en mocht de functionele verlichting zo weinig mogelijk storend werken. “Vanuit het restaurant moet je het gevoel krijgen dat je niet in een koude ruimte kijkt, maar dat de keuken bij het restaurant hoort. Echter, op de werkbladen in de keuken was 500 lux vanuit Breeam een harde eis. Daarom is op die plek gekozen voor heel goed afgeschermde armaturen waarbij je nauwelijks helderheid ziet aan het plafond. De downlighters hebben een hoge kleurweergave en warme lichtkleur en projecteren heel gericht op het werkblad. Op die manier bereik je dat er eigenlijk alleen gereflecteerd licht van het lichtblad komt en je nauwelijks ziet dat het licht uit het plafond komt. Je blijft heel dicht bij de context en de sfeer van het restaurant.

Retrofit

Bijzonder aan het project was ook de hoge kleurweergave voor retrofittoepassingen. “In het hele pand is in de publiekstoegankelijke gebieden – behalve in de parkeergarage en dergelijke – gekozen voor retrofitlampen met een bijzonder goede kleurweergave (CRI 90) wat voor horeca-hotelprojecten vrij uniek is. Door deze keuze komen de houttinten erg goed naar voren.”

Eenvoudig installeren en onderhouden

Tegelijkertijd is er gekozen voor eenvoudige armaturen. “De armaturen zijn relatief goedkope oplossingen die eenvoudig zijn te installeren en te onderhouden terwijl toch mooie effecten kunnen worden bereikt. Ledoplossingen bieden tegenwoordig ontzettend veel optische mogelijkheden. We zijn de tijd dat fabrikanten vooral de efficiëntie van ledverlichting benadrukken in marketingcampagnes voorgoed voorbij. Led is volwassen aan het worden waardoor steeds meer mogelijk wordt zonder noodzakelijk diep in de buidel te tasten.”

Dimmen

In het project is daarnaast erg veel aandacht besteed aan de kleurtemperatuur bij het dimmen. “In ieder hotelappartement hangt boven het keukenblad functionele verlichting. Hier zijn we uitgegaan van een warm witte lichtkleur met 2700 kelvin. Boven de eettafel is dit maximaal 2600 kelvin en bij sfeerverlichting gebeurt het terugdimmen tot een zeer warm witte lichtkleur van 2100 kelvin”, zegt Vos. “Aangezien de lampen ook erg diep moeten kunnen dimmen en daarbij geen flikkering mag optreden, heeft de installateur de verschillende typen lampen apart getest en zijn dimprotocol erop afgestemd.” Dit gebeurde met KNX-dimactoren van het fabricaat Gira.

Uitdagingen

Ron van Lierop, projectleider bij Schoonderbeek installatietechniek is enthousiast over het verloop van het project. “Er waren voor ons weinig uitdagingen, wat vrij uniek is voor zo’n omvangrijk project. De hoteleigenaar is ook eigenaar van Zuidblok in Amsterdam dat we eerder hebben gerealiseerd. De ervaringen die we daar hebben opgedaan, konden we meteen meenemen in dit project.”
Van Lierop geeft een voorbeeld. “In het vorige project werden lichtbronnen geleverd door de opdrachtgever die niet werkten op onze dimmers. Bij Boat&Co is hier expliciet op gelet, zijn de lampen met een dimprotocol getest en werd ook een lichtadviseur in de arm genomen.”

Werkvoorbereiding

Niet alleen opgedane ervaring maar ook de werkvoorbereiding bleek een belangrijke rol te spelen in het verdere traject. “Vanaf het moment dat wij bij het project werden betrokken, was al veel informatie beschikbaar. Aan de hand van de verstrekte gegevens en wensen konden we een basisopzet maken. Inclusief een ruimtestaat met daarin vermeld het aantal gewenste elektrische voorzieningen. Hierop kwamen uiteraard nog wijzigingen, maar dit gebeurde voor het overgrote deel voor de aanvang van de installatiewerkzaamheden. Daar ligt wellicht de grootste winst.”

‘Prachtig resultaat’

Ook tijdens het project werd weinig gewijzigd. “In veel prestigieuze projecten moet je rekening houden met wijzigingen die gedurende het project worden doorgevoerd door voortschrijdend inzicht. Dat was in dit project vrijwel niet het geval, wat vrij uniek is. Dat zorgde er dan ook voor dat wij conform planning de werkzaamheden konden uitvoeren. Een goede voorbereiding, heldere communicatie en het nakomen van afspraken hebben geleid tot weinig kopzorgen, en vooral ook tot een prachtig resultaat.”

Andere artikelen over recent opgeleverde lichtprojecten: